Wychowawcza rola baśni - artykuł
Baśnie i ich wychowawcze oddziaływanie
„Baśń to elementarz, z którego dziecko uczy się czytać we własnym umyśle,
elementarz napisany w języku obrazów”
B. Bettelheim
W dobie współczesnych przemian cywilizacyjnych, telewizji cyfrowych, internetu i gier komputerowych, książka staje się niedocenianym i coraz częściej pomijanym źródłem wiedzy oraz emocjonalnych doświadczeń. Książka jest skarbnicą wiedzy, bowiem potrafi mówić o ważnych sprawach w przystępny dla dziecka sposób.
Kontakt z książką oznacza również poznawanie utworów literatury dziecięcej: opowiadań, bajek, wierszy, baśni, legend oraz rozwijanie zainteresowań czytelniczych. Umożliwia poznawanie języka literackiego, poszerza wiedzę, sprzyja skupieniu uwagi, rozwojowi wyobraźni, mowy i myślenia, uczuć, kształtowaniu się postaw i rozumieniu wartości uniwersalnych np. :piękna, dobra, prawdy, miłości, przyjaźni. Ilustracja powiązana z tekstem, rozszerza go i uzupełnia, czyni pełniejszym i bardziej zrozumiałym.
Baśnie uczą i ukazują sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. 0powiadają o sensie życia a jednocześnie poruszają w swoich treściach dylematy moralne, ukazując sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach, pomagają poznać własne uczucia. Bohaterowie literaccy reprezentują określony typ: dobry lub zły , jednak bohater pozytywny jest bardziej wzmocniony, pociągający, przez co dziecko utożsamiając się z nim przejmuje jednocześnie zasady moralne.
Utwory literackie nie tylko dostarczają przeżyć, lecz kształtują cechy społeczne dzieci, uczą współdziałania z otoczeniem przyrodniczym, umiejętność życia i działania wśród ludzi, roztaczania opieki nad słabszymi. Wyrabiają poczucie odpowiedzialności, przywiązanie i szacunek dla dorosłych.
Poznawanie baśni z różnych regionów Polski wzbogaca wiedzę na temat tradycji kulturowej, zapoznaje z historią, rozwija uczucia patriotyczne, pogłębia poczucie więzi narodowej. Poznawanie baśni innych narodów uczy tolerancji i odgrywa ważną rolę w procesie nabywania zrozumienia i poszanowania dla innych.
Baśnie oraz bajki służą też kształtowaniu gustów literackich i przygotowują do odbioru literatury. Wiek przedszkolny to niezwykły czas w życiu dziecka, okres tworzenia się nawyków, kształtowania procesów umysłowych, uczuciowych, charakteru oraz osobowości. Właśnie w tym wieku należy dostarczać dzieciom odpowiedniej lektury, a baśnie i bajki nadają się do tego wyśmienicie.
Opracowała: Eliza Pietruk